Yabancılar Hukuku bir devletin ülkesindeki vatandaşlara karşı uyguladığı hukuk usülleridir. Yabancılar hukuku karşılıklılık ilkesine dayanır. Bu sebeple her devletin vatandaşına uygulanan yabancılar hukuku farklılık göstermektedir.
Türkiye’de Yabancılar Hukuku, 2013 yılında yürürlüğe giren 6458 sayılı Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu ile belirlenmiştir. Bu kanun ülkesinden başka yerde yaşayan ya da yaşamaya zorlanan insanları ve bu insanların haklarını korumayı amaçlar.
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları (…)(1) düzenlemektir.
Yabancılar Hukuku Neleri Kapsar?
Yabancılar Hukukunun mevzuatını oluşturan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu şu gibi maddeleri içermektedir:
- 2013’de yürürlüğe giren bu kanun ile sığınma ve korunma talep eden yabancıların Türkiye’ye alınmalarından sonra geri gönderilme yasağı konmuştur.
MADDE 4 – (1) Bu Kanun kapsamındaki hiç kimse, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gönderilemez.
- Bazı yabancıların Türkiye’ye girmesi kanunen yasaklanmıştır. Bunlar, Türkiye’ye girebilmesi için gerekli olan belgelerde sahtecilik yaptığı anlaşılan kişiler, talep ettikleri vize süresinin bitiminden itibaren en az 60 gün süreli pasaport belgesi bulunmayan kişiler ve kamu güvenliğini riske atan davranışlarda bulunduğu için sınır dışı edilen kişilerdir. Sınır dışı edilme süresi 5 yıldır.
MADDE 7 – (1) Aşağıdaki yabancılar, kabul edilemeyen yolcu kapsamına alınır ve Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyerek geri çevrilir:5 a) Pasaportu, pasaport yerine geçen belgesi, vizesi veya ikamet ya da çalışma izni olmayanlar ile bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar b) Vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az altmış gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar c) 15 inci maddenin ikinci fıkrası saklı kalmak kaydıyla, vize muafiyeti kapsamında olsalar dahi, 15 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan yabancılar (2) Bu maddeyle ilgili olarak yapılan işlemler, geri çevrilen yabancılara tebliğ edilir. Tebligatta, yabancıların karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabilecekleri ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.
MADDE 9 – (1) Genel Müdürlük, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancıların ülkeye girişini yasaklayabilir.6 (2) Türkiye’den sınır dışı edilen yabancıların Türkiye’ye girişi, Genel Müdürlük veya valilikler tarafından yasaklanır. (3) Türkiye’ye giriş yasağının süresi en fazla beş yıldır. Ancak, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması hâlinde bu süre Genel Müdürlükçe en fazla on yıl daha artırılabilir.
- Türkiye’de 90 gün kalacak yabancı uyruklu kişilerin ülkelerinin konsolosluklarından Türkiye’ye gelme sebeplerinin yer aldığı vize almalıdır. 90 günden fazla kalacak olan yabancı uyruklu kişilerin ikamet izni alması gerekmektedir. İkamet izni kişinin vatandaşı olduğu ülkenin konsolosluğundan yapılmaktadır. İkamet izninin tebliğini takip eden 6 ay içerisinde izin kullanılmazsa iptal olmaktadır.
MADDE 11 – (1) Türkiye’de doksan güne kadar kalacak yabancılar, vatandaşı oldukları veya yasal olarak bulundukları ülkedeki konsolosluklardan geliş amaçlarını da belirten vize alarak gelirler. Vizenin veya vize muafiyetinin Türkiye’de sağladığı kalış süresi, her yüz seksen günde doksan günü geçemez.
MADDE 19 – (1) Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. İkamet izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder.
- Türk vatandaşı yabancı uyruklu bir kişi ile evlendiğinde eş durumuna bağlı olarak ikamet ve oturma izni verilmektedir. Fakat bazı kişiler kanundaki bu maddeyi kötü niyetle kullanarak sırf oturma izni alabilmek için kurmaca evlilikler gerçekleştirmektedir. Bu sebeple kişilerin evliliğinde anlaşmalı evlilik şüphesi varsa oturma izni verilmeyebilir veya verilen oturma izninin iptali istenebilir.
MADDE 37 – (1) Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan önce makul şüphe varsa, evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı valiliklerce araştırılır. Araştırma sonucunda, evliliğin bu amaçla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir. (2) Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilir. (3) Anlaşmalı evlilik yoluyla alınan ve sonradan iptal edilen ikamet izinleri, bu Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmaz.
Yabancılar Hukuku ile ilgili diğer kanun maddeleri şu konularla ilgilidir:
- Yabancı uyruklu kişilerin Türk bankalarında hesap açabilme işlemleri
- Uluslararası polis tarafından (İnterpol) aranma durumunun iptal edilmesi
- Yabancılara karşı uygulanan sınırdışı edilme işlemleri
- Yabancı uyruklu kişilerin aile veya öğrencilir durumu sebebiyle oturma izninin verilmesi ile ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de ticaret yapması ile ilgili konular
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de çalışma izni alabilmesinin şartları
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de vatandaşlık işlemleri ile ilgili konular
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de mülk edinebilmesi ile ilgili konular
- Yabancı uyruklu kişilerin evlilik, boşanma, velayet davaları ile ilgili konular
- Türkiye’de sığınmacı olarak kalan mültecilerle ilgili konular
- Türkiye’den korunma talep eden yabancı uyruklu kişiler ile ilgili konular
Yabancılar hukuku dayanağı olan Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu metnini detaylı incelemek için; https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf bağlantısını ziyaret edebilirsiniz.
Özdemir Hukuk Bürosu Yabancı Hukuku ile İlgili Hangi Hizmetleri Vermektedir?
Özdemir Hukuk Bürosu olarak aşağıda yer alan hizmetleri vermekteyiz:
- Evlilik sebebiyle vatandaşlık alma işlemleri
- Öğrenciler ve evliler için oturma izni alınması işlemleri
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de mülk alabilmesi ile ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de ticaret yapabilmesi ile ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de çalışma izni alabilmesi ile ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilerin alacak işlemleri
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de banka hesabı açabilmesiyle ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de yaşadıkları hak ihlalleriyle ilgili işlemler
- Yabancı uyruklu kişilere danışmanlık ve tercümanlık hizmeti
- Yabancı uyruklu kişiler için arabuluculuk hizmeti
- Evlilik, boşanma, miras konuları ile ilgili gerekli yerlere dilekçe yazılması ve başvuru hizmeti